Ne lânetli bir Cumartesiydi bu geçen! Kardeşimizin tabutu başında gözyaşı dökerken aynı gün bir de ağabeyimiz berbat bir trafik kazasında canından oluyor. Dünyada da yine aynı gün üç yerde birden helikopter kazası yaşanıyor; ABD, Kanada ve Venezuella'da. Pilotların kara günüymüş de haberimiz olmamış...
Kusura bakılmasın; elimde olmadan kusuverdim işte. Zîra, pilot camiâsı bir yana, ben de otuzbeş yıllık hayatımda bir başka acı "ilk"yaşadım 6 Şubat 2016 Cumartesi günü: hayatımda ilk defa bir arkadaşımın cenaze törenine gittim, ayaklarım titreyerek.
Uzun uzun ağıtlar yakmamın kimseye faydası olmayacağını bilerek kısa keseceğim; ama müsaade edin, kosacık içimi döküvereyim. DLR'dan uçuş okuluna, tip eğitimine, ilk defa bir yolcu uçağıyla iniş yaptığımız güne kadar; şuraya lakırdısını etmeye çalıştığım kısa havacılık maceramın her ayağında, ne iyi bir tesadüfler zinciridir ki, Mehmet'le aynı grupta bulundum. Sohbetimiz hep mesafeli, saygılıydı; ama beraber iki sabah otel kahvaltısı edip bir kez müze gezebildim ya, MCDU'yu programlamayı kalın kafama sokmaya çalışırken bir çivi de o çaktı ya, gözüm açık gitmem. Neden mi bu kadar şanslıyım? Çok güzel, örnek bir insan tanıdım da ondan! Kalbimin taş olmadığını bana cenazesiyle de olsa göstermiş gencecik bir dost kazındı zihnime de; işte bu yüzden dostlar. Bilen bilir, pek dindar bir herif sayılmam; o yüzden kardeşimin ruhunun nereye gittiğini bilmiyorum. Tek bildiğim; kafamda bıraktığı bir avuç kısa, güzel anı; bir de doğru dürüst bir resmimi çekebilmiş tek kişinin elinden çıkan tek kare bir fotoğraf. Güzel insandın, güzel izler bıraktın kim bilir başka kaç dostunda. Özleyeceğim seni kardeşim.
***
Havacılık haberlerine bakarken bir yerde Airbus'ın yeni helikopter modeli H160'ın resmini görüp ağzımın suyu akınca, kendi kendime "bunlar küçük uçak da yaparlar mı acaba?" dedim.
Yapmışlar!
Yapmışlar, ama elektriklisini! Airbus'ın üst kuruluşu EADS, Siemens ve Diamond Uçak firmaları bir araya gelip ortaklık kurmuşlar. 2013'te E-Fan diye bir projeyle başlayıp, tek kişilik prototip uçağın ilk uçuşunu bir yıl sonra, 2014'e de yetiştirmişler hattâ. Tamamen bataryalarında depoladığı elektrikle çalışan E-Fan'e, 2015'te kırk küsur dakikalık bir uçuşla Manş denizini bile geçirtmiş Fransız-Alman çetesi! Tek kişilik E-Fan 1.0'ın iki kişilik 2 0 modeli ile temel pilot eğitimi ve dört koltuklu 4.0 ile de başından sonuna tam müfredat eğitim verilebilecekmiş, Airbus'ın söylediğine göre. 2017 ve 2019'da sırasıyla iki uçağın da serî üretimine başlanacağını da söylüyor Airbus.
APU'lu Cessna
Elektrikle çalışan arabalar gibi, uçaklarda da sessizlik, düşük bakım maliyeti, leş gibi kirli dünyamıza daha çok CO2 salmamak gibi avantajları mevcut, mâlumunuz. Gerçi, uçuş süresini bataryaları şarj ederek uzatma görevini taşıyan bir de içten yanmalı motor barındıran 4.0 modeli "hibrit" zelliği taşıyor, ama elektrikle havacılığın temellerini 2.0 kardeşiyle birlikte atmış oluyorlar.
DEP
Avrupa yapar da ABD duru mu? NASA da "dağıtımlı elektrik itiş" (DEP- Distributed Electric Propulsion) adını verdikleri sistem için, bir Italyan uçağı Tecnam P2006T üstünde kullanılacak bir kanattan pervane sıstemi geliştirmekte. Kanadın hücum (ön) kenarına; kanat başına bir düzine kadar, standart pervanelerin üçte biri uzunlukta pervane yerleştirmişler. Bu pervaneler, uçuşun safhasına göre çalışıp kapanan, biribirinden bağımsız elektrik motorlarınca döndürülüyor. Nasa, "Sceptor" adını verdiği projenin test uçuşlarına 2007'de başlayacağını açıkladı.
Airbus, daha uzun soluklu projesi E-Thrust'ta da, özellikle E-Fan 4.0'dan esinlendikleri hibrit uçak mantığını kullanacağını söylüyor. Resimlerde gayet amorf görünen E-Thrust'lı E-uçağın 2050 yıllarında yolcu taşıyabıleceği, herhalde.
"SCOTT, WARP HIZINA ÇIKALIM ANAM..."
"Çıkarız kaptan, acelen ne?! Şu çayımı bir içirmediniz!"
Diyaloğunun geçtiği Atılgan'ın mavi mavi gazlayan motorlarını hatırlarsınız belki. Pırpır teknolojisinde Airbus'tan nal toplasa da; 1950'lerden beri üzerinde çalışılan "iyon itki motoru" teknolojisini uzay mekiklerine uygulamak üzere olan bu sefer Airbus değil, NASA! Sistemin işleyişine gelirsek...
... hiç bir fikrim olmadığını görürsünüz; zîra okudum okudum anlamadım 8'(
Bu yazı Memo için olsun, olmaz mı?
***
http://www.nasa.gov/centers/glenn/about/fs21grc.html
http://www.economist.com/news/science-and-technology/21664944-using-electric-and-hybrid-forms-propulsion-very-different-looking-aircraft
http://www.airbusgroup.com/airbusgroup/int/en/innovation-citizenship/airbus-e-fan-the-future-of-electric-aircraft.html
No comments:
Post a Comment